PPrent briefkaart 1905 Leiden , Doelenpoort
De poort staat aan het noordelijke begin van de Sebastiaansdoelen, een straat gelegen parallel aan de Doelengracht, op de kruising met de Groenhazengracht. De poort geeft toegang tot het terrein waar van 1818 tot 1980 het gebouwencomplex van de Doelenkazerne stond. Hier bevinden zich nu woningen, het LAKtheater en gebouwen van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden (onderdeel van het Witte Singel-Doelencomplex).
Geschiedenis
De poort stamt uit 1645 en gaf toegang tot de Doelen, het oefenterrein van de Leidse Schutterij. Het ontwerp van de poort was van de stadsbouwmeester Arent van 's-Gravesande, die in Leiden ook de Marekerk, de Lakenhal en de Bibliotheca Thysiana ontwierp. De geschilderde zandstenen poort is voorzien van Dorische halfzuilen en versierd met wapens en oorlogsattributen. Het beeldhouwwerk, dat Sint-Joris met de draak voorstelt, is van de hand van de Haagse beeldhouwer Pieter Adriaensz. ’t Hooft (1610-1650).
Het beeldhouwwerk op de poort verwijst naar een van de twee Leidse schuttersgilden: het St. Jorisgilde, dat bij de stadsuitbreiding van 1386 dit terrein ter beschikking kreeg. In 1477 ging het andere schuttersgilde - het St. Sebastiaangilde - hier ook oefenen. Beide schuttersgilden werden enkele jaren na het Leids Ontzet samengevoegd, waarbij ze ook de beschikking kregen over musketten in plaats van de hand- en voetbogen waarmee ze tot dan toe waren uitgerust. De schuttersgilden werden opgeheven in 1798 tijdens de Bataafse Republiek. Het voormalige gebouw van het schuttersgilde werd in 1821 gesloopt. Van 1818 tot 1980 gaf de poort toegang tot de Doelenkazerne.
In 1984 werd de poort gerestaureerd, maar daarbij onoordeelkundig in elkaar gezet. Door een gebrekkige deklaag kreeg zoutaanslag de kans de poort aan te tasten. Om deze fouten te herstellen wordt de Doelenpoort daarom in 2012 ingrijpend gerenoveerd, waartoe ook het beeld van 'Sint-Joris en de Draak' tijdelijk wordt verwijderd.
